Pozornie agorafobia kojarzy się jedynie ze strachem, często bliżej nieuzasadnionym, spowodowanym kontaktem z dużą, otwartą przestrzenią. Jednak osoby, które cierpią na lęk przed przestrzenią, porównywalnie źle się czują w hipermarketach czy na dworcach, gdzie znajdują się duże skupiska ludzkie. Lękiem może ich napawać podróż pociągiem czy samotna przejażdżka na rowerze, a ich wyjściom z domu musi towarzyszyć ktoś zaufany. Jakie czynniki sprzyjają powstawaniu agorafobii i czy istnieje jakieś skuteczne leczenie agorafobii, dzięki któremu pacjent będzie w stanie samodzielnie funkcjonować?

Lęk przed przestrzenią – agorafobia

Specjaliści nie do końca są zgodni co do czynników, które wywołują agorafobię. Według niektórych na rozwój choroby mają wpływ jakieś traumatyczne wydarzenia z dzieciństwa, z kolei inni podkreślają, że lęk przed otwartą przestrzenią, najczęściej pełną ludzi, wynika z osobowości chorego. O ile przyczyny choroby nie są znane, to już objawy agorafobii znane są doskonale. Lęk przed przestrzenią – agorafobia objawia się nagłym podwyższeniem ciśnienia, któremu towarzyszy kołatanie serca i przyspieszony oddech, u niektórych występuje dodatkowe parcie na pęcherz z chęcią natychmiastowego oddania moczu oraz wrażeniem nagłego osłabienia. W wielu przypadkach agorafobii towarzyszy nerwica natręctw, zatem leczenie agrofobii może obejmować także nerwicę lękową czy nawet chorobę afektywną dwubiegunową, które towarzyszą agorafobii.

Skuteczne leczenie agrofobii

Leczenie agorafobii, podobnie jak leczenie innych schorzeń o podłożu nerwicowym, powinno łączyć w sobie farmakoterapię oraz psychoterapię, przy czym należy pamiętać, że leczenie farmakologiczne powinno pełnić rolę uzupełniającą do terapii poznawczo-behawioralnej. Początkowo ustala się ważność bodźców, które działając na pacjenta doprowadzają go do stanu panicznego lęku przed otwartą przestrzenią. Następnie w kolejnych etapach psychoterapii pacjent powoli zwiększa czas wystawienia na działanie bodźca. Terapia może się rozpocząć od krótkiego, 1-2 minutowego, wyjścia na balkon, po którym następuje okres relaksacji w pokoju. Stopniowo okres przebywania na otwartej przestrzeni jest wydłużany, zaś wielokrotne powtarzanie ćwiczenia na znanym pacjentowi terenie sprawia, że można je rozpocząć w innym otoczeniu. Kolejnym etapem może być samodzielne wyjście na zewnątrz. Psychoterapia wspierana jest stosowaniem leków typu xanax, które jednak powodują wiele skutków ubocznych, jak ospałość czy spowolnienie procesów poznawczych. Niektórzy terapeuci usiłują leczyć agorafobię lekami przeciwdepresyjnymi, których skuteczność daje się zaobserwować dopiero po kilku tygodniach, co w przypadku nagłych ataków paniki jest niewskazane.

Agorafobia to nie tylko lęk przed przestrzenią

Bardzo często lękowi przed miejscami publicznymi towarzyszą ataki paniki lub obawa, że do takiego ataku mogłoby dojść. Uczucie skrępowania z tego powodu oraz wewnętrzne przekonanie, że nikt w tłumie nie byłby w stanie pomóc im uporać się z atakiem sprawia, że pacjenci unikają takich miejsc. Zwykle po kilku tygodniach psychoterapii blisko 95% pacjentów uwalnia się od stanów lękowych, a stan ten utrzymuje się przez kolejnych kilkanaście miesięcy.